Η κοινωνία των Αμαζόνων

Ειδικά στην πατρίδα των Αμαζόνων άντρες δεν επιτρέπονταν καθόλου. Για τη διαιώνιση του είδους δύο μήνες την άνοιξη πήγαιναν και έμεναν με έναν γειτονικό αρσενικό λαό, τους Γαργαρείς που κατοικούσαν στον Καύκασο. Από τα παιδιά που γεννιούνταν, κρατούσαν μόνο τα θηλυκά. Τα αρσενικά ή τα σκότωναν ή τα ακρωτηρίαζαν ή τα έστελναν στους πατέρες τους. Για την προστασία του κράτους τους ήταν όλες τους εξασκημένες στη χρήση τόξου και ξίφους, και θεωρούνταν μάλιστα ισάξιες με πολεμιστές άνδρες, για την ανδρεία και την ικανότητά τους. Σε άλλα κράτη μπορεί να επέτρεπαν την παρουσία ανδρών, αλλά δεν τους επέτρεπαν να έχουν σημαντικές θέσεις.Οι Αμαζόνες υπολόγιζαν μόνο τη μητρογραμμικη καταγωγή και η Λυσίππη νομοθετώντας όρισε ότι όλες οι δουλείες του σπιτιού θα γίνονται από τούς άντρες όσο οι γυναίκες πολεμούν και κυβερνούν. Τα χέρια και τα πόδια των μικρών αγοριών τα έσπαζαν, ώστε να μην μπορούν να πολεμήσουν και να ταξιδέψουν.

Οι αφύσικες αυτές γυναίκες, τις όποιες οι Σκύθες ονόμαζαν οιόρπατα, «ανδροκτόνους», δεν έδιναν και μεγάλη σημασία στο δίκαιο και στους καλούς τρόπους, ήταν όμως σπουδαίες πολεμίστριες και υπήρξαν οι πρώτες πού συνέστησαν ιππικό  . Κρατούσαν χάλκινα τόξα και κοντές μισοφέγγαρες ασπίδες τα κράνη , τα ρούχα και οι ζώνες τους ήταν καμωμένα από δέρματα άγριων θηρίων . Η Λυσίππη, προτού σκοτωθεί στη μάχη, ίδρυσε τη μεγάλη πόλη Θεμίσκυρα και κατέκτησε όλους τούς λαούς μέχρι τον ποταμό Ταναϊ . Με τα λάφυρα από τους πόλεμους της έχτισε ναούς στον Άρη, καθώς και στην Ταυροπόλο Άρτε­μη, τη λατρεία της όποιας εκείνη ίδρυσε. Οι διάδοχες της επεξετειναν την αυτοκρατορία των Αμαζόνων πέρα από τα όρια πού όριζε ο ποταμός Ταναϊς, μέχρι τη Θράκη στα δυτικά, ενώ νότια προχώρησαν πέρα από το Θερμώδοντα, μέχρι τη Φρυγία. Οι τρεις περιώνυμες Αμαζόνες βασίλισ­σες Μαρπησία, Λαμπαδώ και Ιππώ κατέκτησαν ένα μεγά­λο μέρος της Μικρας Ασίας και της Συρίας και ίδρυσαν την Έφεσο, τη Σμύρνη, την Κυρηνη και τη Μυρίνη. Αμαζόνες έχτισαν τη Θήβα και τη Σινώπη .

Στην Έφεσο είχαν υψώσει ένα άγαλμα της Άρτεμης κάτω από βελανιδιά, όπου η Ιππώ προσέφερε θυσίες, μετά από τις οποίες οι ακόλουθες της έστηναν στην αρχή χορό της ασπίδας, ύστερα κυκλικούς χορούς σείοντας τις φαρέτρες ενώ όλες μαζί χτυπούσαν τα ποδιά τους χάμω με τη συνοδεία φλογέρας - η Αθηνά δεν είχε ακόμα εφεύρει τον αυλό . Ο ναός της Άρτεμης στην Έφεσο πού χτίστηκε αργότερα περιβάλλοντας το άγαλμα ξεπερνούσε σε μεγαλοπρέπεια ακόμα και το ναό του Απόλλωνα στους Δελφούς και συμπεριλαμβανόταν στα επτά θαύματα του κόσμου , τον κύκλωναν δύο αντίθετης κατεύθυνσης ποτάμια που λέγονταν και τα δύο Σελινούς. Όταν οι Αμαζόνες κατέλαβαν την Τροία κατά την εκστρατεία πού αναφέρθηκε προηγουμένως, ο Πρίαμος ήταν ακόμη παιδί. Όταν όμως ορισμένες μονάδες από το στράτευμα των Αμαζόνων φορτωμένες λάφυρα σε τρομακτικές ποσότητες επέστρεψαν στην πατρίδα τους, οι συμμαχικές βαρβαρικές φυλές εξεδίωξαν το υπόλοιπο μέρος του στρατεύματος πού είχε παραμείνει στη Μικρά Ασία. Σκοτώθηκε ακόμα και η βασίλισσα Μαρπησία .